Ρύθμιση Αναρτήσεων

Sag

Η πρώτη ρύθμιση που πρέπει να γίνει στις αναρτήσεις είναι αυτή της στατικής βύθισης (αγγλικά sag). Όταν ο ποδηλάτης κάθεται πάνω στο ποδήλατο, πρέπει οι αναρτήσεις να βυθίζονται κατά τα ακόλουθα ποσοστά, ανάλογα με το ποδήλατο και τον τρόπο οδήγησης:

Cross country-Race  15-20%
Allround/Tour          20-25%
Enduro                    25-30%
Freeride/Downhill     30-35%

Ενα παράδειγμα: Έχουμε ένα Allround ποδήλατο με διαδρομές αναρτήσεων 120 mm και θέλουμε να ρυθμίσουμε το sag στο 25%. Μετράμε το μήκος του πηρουνιού και την απόσταση απο τη σέλα μέχρι τον άξονα του πίσω τροχού πρώτα χωρίς φορτίο και μετά με τον ποδηλάτη στη σέλα και τα χέρια στο τιμόνι. Η διαφορά των δύο τιμών πρέπει να είναι 120x25%=30mm.
Εάν η διαφορά είναι μεγαλύτερη αυξάνουμε και εάν είναι μικρότερη μειώνουμε την προφόρτιση (preload).

Εάν οι αναρτήσεις μας είναι με αέρα, η αυξομείωση γίνεται απλά προσθέτοντας ή αφαιρώντας αέρα με μια ειδική τρόμπα αναρτήσεων.
Όταν έχουμε ελατήρια, βιδώνουμε ή ξεβιδώνουμε το παξιμάδι που υπάρχει στο αμορτισέρ, στο πάνω μέρος του ελατηρίου. Για τα πηρούνια πρέπει να ανατρέξουμε στο βιβλίο οδηγιών γιατί ο τρόπος ρύθμισης διαφέρει ανάλογα με τον τύπο (μερικές φορές απουσιάζει).

Προσοχή όμως. Εάν η προφόρτιση που χρειάζεται για να έχουμε το σωστό sag είναι λιγότερη απο δύο ή περισσότερη απο 6-7 στροφές του παξιμαδιού, τότε το ελατήριο δεν είναι κατάλληλο για το βάρος μας και πρέπει να αλλαχτεί με ένα μαλακότερο ή σκληρότερο αντίστοιχα.

Και τέλος, κάτι σημαντικό
Όταν αυξάνουμε την προφόρτιση το ελατήριο ΔΕΝ γίνεται πιό σκληρό, απλά χρειάζεται μεγαλύτερη δύναμη για να αρχίσει να συμπιέζεται.

Λίγα λόγια για τα ελατήρια

Κάθε ελατήριο χαρακτηρίζεται απο την σταθερά του σε κιλά ανα χιλιοστό (kgf/mm) ή συνηθέστερα, σε λίβρες ανα ίντσα (lbf/in) που δείχνει πόσο συμπιέζεται κάτω απο συγκεκριμένη δύναμη. Ένα ελατήριο 8,5 kgf/mm υποχωρεί κατα 1 χιλιοστό με δύναμη 8,5 κιλών και 10 χιλιοστά με δύναμη 85 κιλών. Ένα ελατήριο 450 lbf/in συμπιέζεται κατά 1 ίντσα με δύναμη 450 λιβρών ή 2 ίντσες με δύναμη 900 λιβρών. Πάνω στα ελατήρια βρίσκουμε αυτές τις τιμές συνήθως με κάποια κωδικοποίηση: ο αριθμός π.χ. 700 σημαίνει 700 lbf/in ενώ ο αριθμός 500x2.8 δείχνει ελατήριο 500 lbf/in για αμορτισέρ με διαδρομή 2,8 ίντσες

Μετατροπές των μονάδων:
1kgf=2,204lbf  1lbf=0,453kgf
1mm=0,039in   1in=25,4mm

Απόσβεση (damping)

Ελέγχει την κίνηση της ανάρτησης, αποτρέποντας τη δημιουργία ταλαντώσεων. Δημιουργείται από τη ροή του λαδιού μέσα από μικρές τρύπες και βαλβίδες των εμβόλων στα υδραυλικά συστήματα.

Η απόσβεση συμπίεσης (compression damping) είναι ελάχιστη και τις περισσότερες φορές δεν ρυθμίζεται. Η απόσβεση επαναφοράς (rebound damping) είναι πολύ μεγαλύτερη και σχεδόν πάντα ρυθμιζόμενη.

Περισσότερη απόσβεση συμπίεσης κάνει την ανάρτηση σκληρή και λιγότερο ευαίσθητη, ακόμη και όταν το ελατήριο είναι μαλακό. Όταν η απόσβεση επαναφοράς είναι λιγότερη από το κανονικό δημιουργούνται ταλαντώσεις και αστάθεια, όταν είναι μεγαλύτερη, η ανάρτηση δεν επανέρχεται αρκετά γρήγορα μετά από συμπίεση, σε διαδοχικές ανωμαλίες κάθεται και σκληραίνει. Και στις δύο περιπτώσεις ο τροχός χάνει την επαφή του με το έδαφος με ευνόητα αποτελέσματα.

Ένας καλός τρόπος για να πάρουμε μια ιδέα για τη λειτουργία της απόσβεσης είναι να δοκιμάσουμε τις αναρτήσεις με τα ρυθμιστικά στην ανοικτή (-, γρήγορη, fast, less) και μετά στην κλειστή (+, αργή, slow, more) θέση.

Ρύθμιση απόσβεσης επαναφοράς

Ξεκινάμε από την ανοικτή θέση και δοκιμάζουμε πολλές φορές δίνοντας λίγο λίγο περισσότερη απόσβεση.

Πιρούνι

Συμπιέζουμε δυνατά το πιρούνι και αφήνουμε τα χέρια μας από το τιμόνι. Η επαναφορά πρέπει να είναι σχετικά γρήγορη, χωρίς όμως ο τροχός να αναπηδά.

Αμορτισέρ

Βρίσκομε ένα σκαλοπάτι γύρω στα 20-25 cm και το κατεβαίνουμε καθισμένοι στη σέλα με μικρή ταχύτητα. Η ανάρτηση πρέπει να επαναφέρει και να σταθεροποιείται χωρίς να συνεχίζει τις ταλαντώσεις.

Απόσβεση συμπίεσης

Πρόκειται στην ουσία για μικρορύθμιση (fine tuning). Η ανάρτηση λειτουργεί πολύ καλά με την ελάχιστη απόσβεση συμπίεσης. Επειδή η δύναμη της απόσβεσης είναι ανάλογη της ταχύτητας συμπίεσης, μπορούμε να επέμβουμε εάν η ανάρτηση τερματίζει μετά απο άλματα π.χ. Είναι όμως πολύ λεπτή υπόθεση και απαιτεί αρκετή πείρα και αίσθηση απο τον ποδηλάτη.
Και κάτι ακόμη. Είναι απόλυτα φυσιολογικό η ανάρτηση να τερματίζει κάποιες φορές μετά από μεγάλες ανωμαλίες. Αυτό σημαίνει οτι χρησιμοποιεί όλη τη διαδρομή της, όπως πρέπει.